Η εγκυμοσύνη είναι μια από τις πιο όμορφες, αλλά και απαιτητικές περιόδους στη ζωή μια γυναίκας. Το σώμα μας δέχεται πολλές και διαφορετικές αλλαγές τόσο σε ορμονικό επίπεδο όσο και σε μυοσκελετικό. Για να βοηθήσουμε τα σώμα μας να επανέλθει στη φυσιολογική του κατάσταση, αλλά και να αποφύγουμε πιθανούς μυϊκούς τραυματισμούς και να διατηρήσουμε την υγεία του πυελικού εδάφους, η σωστή θεραπευτική άσκηση είναι απαραίτητη μετά τον τοκετό.
Η καθοδήγηση πρέπει να γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένο φυσικοθεραπευτή πυελικού εδάφους, ώστε να ακολουθούνται συγκεκριμένες οδηγίες και πρωτόκολλα ανάλογα με το είδος του τοκετό που έχει προηγηθεί (φυσιολογικός ή καισαρική). Συνήθως μια γυναίκα που έχει γεννήσει φυσιολογικά μπορεί να ξεκινήσει ήπια άσκηση και ενδυνάμωση των μυών του κορμού και των άκρων μετά τις 8 εβδομάδες (2 μήνες). Σε περίπτωση καισαρικής τομής, η άσκηση ξεκινάει 10 με 12 εβδομάδες(2.5 – 3 μήνες) μετά τον τοκετό και αφού έχει μετεγχειρητική αξιολόγηση της τομής της κοιλιάς από τον ιατρό.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι οι ορμονικές αλλαγές που επιφέρει η εγκυμοσύνη στο σώμα μιας γυναίκας μπορεί να κρατήσουν έως και 6 μήνες μετά τον τοκετό, ίσως δε και περισσότερο, σε περιπτώσεις αποκλειστικού μητρικού θηλασμού. Αυτό το γεγονός επηρεάζει και τα οστά και το μυϊκό μας σύστημα και ίσως καθυστερήσει την επάνοδο της φυσικής δραστηριότητας στα προ εγκυμοσύνης επίπεδα. Έτσι είναι σκόπιμο να αποφεύγονται από τη λεχώνα ασκήσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση τις πρώτες 8 με 12 εβδομάδες, όπως οι κλασικοί κοιλιακοί και τα ροκανίσματα, διότι υπάρχει κίνδυνος αύξησης της διάστασης του ορθού κοιλιακού με αποτέλεσμα τον πόνο στη μέση και τη δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους.
Εν προκειμένω για τις ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους, αυτές μπορούν να ξεκινήσουν (ή να συνεχίσουν, εάν η γυναίκα τις πραγματοποιούσε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης) άμεσα ήδη από το μαιευτήριο, με το που θα αφαιρεθεί ο καθετήρας, υπό την καθοδήγηση του φυσικοθεραπευτή. Οι ασκήσεις του πυελικού εδάφους είναι πολύ σημαντικές για την ενδυνάμωση και τη σταθερότητα της πυέλου και την πρόληψη παθήσεων όπως η ακράτεια ούρων και η χαλάρωση του κόλπου. Σε περίπτωση καισαρικής τομής ενδέχεται να είναι μειωμένη η ικανότητα σωστής εκτέλεσης των ασκήσεων λόγω του πόνου και του οιδήματος στην περιοχή της κοιλιάς, και η συνεπώς η σωστή καθοδήγηση από ειδικά εκπαιδευμένο φυσικοθεραπευτή καθίσταται αναγκαία.
Ασκήσεις που θα πρέπει να αποφεύγονται σε περίπτωση καισαρικής για 10 - 12 εβδομάδες και για 8 εβδομάδες σε περίπτωση φυσιολογικού τοκετού είναι ασκήσεις υψηλής έντασης όπως αερόβια άσκηση, άσκηση με βάρη, και τρέξιμο. Αντιθέτως, το περπάτημα είναι μια πολύ καλής μορφής άσκηση που μπορεί να ξεκινήσει η νέα μαμά άμεσα και να βοηθήσει στη σταδιακή επαναφορά του σώματός της. Επιπρόσθετα, άμεσα μπορούν να ξεκινήσουν επίσης ήπιες ασκήσει όπως το κολύμπι και το κλινικό Pilates.
Είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε τον απαιτούμενο χρόνο στον εαυτό μας και στο σώμα μας να επανέλθει και να μην προσπαθούμε με λανθασμένους τρόπους να επιταχύνουμε την επαναφορά του. H θεραπευτική άσκηση, στον κατάλληλο χρόνο και με την σωστή καθοδήγηση, βοηθάει το σώμα να επανέλθει με ασφάλεια και χωρίς τον κίνδυνο τραυματισμών. Ας μη ξεχνάμε ότι απαιτούνται 9 μήνες για να ολοκληρωθεί η μεγάλη αλλαγή στο σώμα μιας γυναίκας και να επιτευχθεί ομαλά ο τοκετός, λογικό είναι να απαιτηθεί χρόνος και για την ομαλή επαναφορά του οργανισμού της στη προ-εγκυμοσύνης κατάσταση.
Χρύσα Βαφειάδη Ειδική Φυσικοθεραπεύτρια Πυελικού Εδάφους