Εάν εισέρχεστε στην κλιμακτήριο ή βρίσκεστε ήδη σε εγκατεστημένη εμμηνόπαυση, ο παρακάτω οδηγός θα σας βοηθήσει να λύσετε τυχόν απορίες σας, αλλά και θα σας εκπαιδεύσει στο να αναγνωρίσετε και να αντιμετωπίσετε τα ενοχλητικά συμπτώματα που συχνά συνοδεύουν αυτή τη φάση της ζωής της γυναίκας.
Τί είναι η εμμηνόπαυση ;
Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική κατάσταση, την οποία θα βιώσουν όλες οι γυναίκες. Δεν είναι νόσος. Είναι η φυσική μετάβαση στο στάδιο εκείνο της ζωής της γυναίκας, όπου η περίοδος (έμμηνος ρύση) σταματάει λόγω εξάντλησης των αποθηκών ωαρίων στις ωοθήκες, τα οποία μέχρι τότε παρήγαγαν τις γεννητικές ορμόνες (οιστρογόνα) και προκαλούσαν τον κύκλο κάθε μήνα. Η φάση αυτή σημαίνει και το τέλος της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας, τουλάχιστον σε ότι αφορά τη φυσική σύλληψη. Ο μέσος όρος ηλικίας της εμμηνόπαυσης είναι το 50 έτη, ενώ όταν αυτή επέρχεται σε ηλικία μικρότερη των 45 ετών ονομάζεται πρόωρη εμμηνόπαυση.
Ως κλιμακτήριος ορίζεται η φάση της ζωής της γυναίκας πριν την εγκατάσταση της εμμηνόπαυσης, η οποία χαρακτηρίζεται από ακανόνιστες σε συχνότητα και ποσότητα αίματος περιόδους, μέχρις εξαντλήσεως των αποθεμάτων των ωαρίων. Η φάση αυτή διαρκεί συνήθως λίγα χρόνια και μπορεί να συνοδεύεται από νυκτερινούς ιδρώτες, εξάψεις, διαταραχές του συναισθήματος και άλλα συμπτώματα.
Τί αλλαγές να περιμένω στην εμμηνόπαυση ;
Για κάθε γυναίκα η μετάβαση στην εμμηνόπαυση είναι μια διαφορετική εμπειρία. Οι περισσότερες γυναίκες θα έχουν μια ομαλή μετάβαση, χωρίς κανένα απολύτως σύμπτωμα, πέραν από την παύση των περιόδου. Ένα μικρό ποσοστό όμως γυναικών μπορεί να βιώσουν συμπτώματα όπως εξάψεις, διαταραχές του ύπνου, διαταραχές του θυμικού (συναισθήματος) και της μνήμης, αύξηση βάρους και κολπική ξηρότητα. Τα περισσότερα από αυτά τα συμπτώματα (συμπεριλαμβανομένων των εξάψεων και της διαταραχής της μνήμης) θα εξαφανιστούν μόλις εγκατασταθεί η εμμηνόπαυση, ενώ για τα υπόλοιπα η σωστή διατροφή, η άσκηση και ενίοτε η στοχευμένη θεραπευτική παρέμβαση από εξειδικευμένο ιατρό αποτελούν αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης.
Πρέπει να σημειωθεί ότι στις περιπτώσεις που η εμμηνόπαυση δεν αποτελεί φυσικό επακόλουθο της ηλικίας μιας γυναίκας, αλλά προκαλείται απότομα λόγω κάποιας πάθησης ή κατάστασης (για παράδειγμα χειρουργικής αφαίρεσης ωοθηκών, χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας), τα συμπτώματα μπορεί να είναι έντονα και τότε η αναζήτηση ιατρικής συμβουλής καθίσταται περισσότερο αναγκαία ώστε να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά.
Ποιες θεραπείες υπάρχουν για τα ενοχλητικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης ;
Έχοντας πάντα υπόψη ότι για τις περισσότερες γυναίκες τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης θα υποχωρήσουν με το χρόνο, χωρίς καμμία απολύτως θεραπεία, η ενημέρωση για τις στρατηγικές αντιμετώπισης των ενοχλητικών συμπτωμάτων που εμμένουν είναι σημαντική. Αυτές εκτείνονται από τις απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής έως τις εξειδικευμένες φαρμακευτικές και άλλες θεραπευτικές παρεμβάσεις:
· Εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις
Παρότι δύσκολο να εξαφανιστούν τελείως, μπορούν να περιοριστούν θεαματικά με σωστή και ισορροπημένη διατροφή. Φαίνεται πως οι τροφές με βάση τη σόγια, τους σπόρους λιναριού, τα αποξηραμένα φρούτα (ιδίως δαμάσκηνα και χουρμάδες) και τους ξηρούς καρπούς (ιδίως καρύδια και φιστίκια) αναπληρώνουν εν μέρει την απώλεια των οιστρογόνων, αντικαθιστώντας τα με φυτικά οιστρογόνα.
Σε περίπτωση που τα συμπτώματα επιμένουν, τότε ο ιατρός σας, αφού εκτιμήσει το συνολικό ιστορικό σας, μπορεί με ασφάλεια να συστήσει ορμονική θεραπεία αποκατάστασης, ή εναλλακτικά, σκευάσματα που αυξάνουν τη σεροτονίνη, την επονομαζόμενη και «ορμόνη της ευεξίας».
· Κολπική ξηρότητα και συμπτώματα ουροποιητικού
Είναι ένα από τα συμπτώματα του λεγόμενου «ουρογεννητικού συνδρόμου της εμμηνόπαυσης», το οποίο οφείλεται στην επίδραση της έλλειψης των οιστρογόνων στον κόλπο, την ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη. Η συχνουρία, η επιτακτική ούρηση και ακράτεια ούρων, οι χρόνιες ουρολοιμώξεις και ο πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή είναι επίσης συμπτώματα του ίδιου συνδρόμου.
Αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες περιποίησης της ευαίσθητης περιοχής και ένδυσης συνιστούν τη πρώτη γραμμή παρεμβάσεων. Συγκεκριμένα, προτείνεται η αποφυγή χρήσης σαπουνιών και καλλυντικών για το πλύσιμο της γεννητικής περιοχής, καθώς επίσης και της χρήσης μαλακτικού κατά το πλύσιμο των εσωρούχων. Ιδιαίτερα χρήσιμο είναι επίσης να αντικατασταθούν τα συνθετικά εσώρουχα, αλλά και τα ρούχα γενικότερα, από βαμβακερά ώστε να διατηρείται το φυσιολογικό PH του κόλπου.
Για το μετριασμό του πόνου και της ευαισθησίας κατά τη σεξουαλική επαφή προτείνεται η χρήση ενυδατικών κρεμών και λιπαντικών gels, ενώ οι τακτικές επαφές φαίνεται ότι προκαλούν περαιτέρω ανακούφιση από την κολπική ξηρότητα, αφού προσφέρουν φυσική λίπανση από τους αδένες του κόλπου και διατηρούν την ελαστικότητά του.
Για τις περιπτώσεις που τα μέτρα αυτά δεν προσφέρουν σημαντική ανακούφιση, σημαντική βοήθεια προσφέρουν η τοπική ορμονική θεραπεία και η αναζωογόνηση του κόλπου με Laser, τόσο στην ανακούφιση του πόνου κατά τη σεξουαλική επαφή όσο και στην αντιμετώπιση της συχνουρίας και των ουρολοιμώξεων.
· Μειωμένη επιθυμία για σεξ (πτώση της libido)
Η πτώση της libido είναι φυσιολογική και για τις γυναίκες και τους άνδρες όσο προχωράει η ηλικία, αλλά δεν επηρεάζει όλους στον ίδιο βαθμό. Η τεστοστερόνη, που είναι η ορμόνη της σεξουαλικής επιθυμίας και για τα δύο φύλα, δεν μειώνεται σημαντικά στην εμμηνόπαυση.
Εάν η πτώση της libido οφείλεται στο φόβο και το άγχος επικείμενου πόνου κατά την επαφή, τότε η τοπική ορμονική θεραπεία δια του κόλπου βοηθάει σημαντικά. Επειδή όμως συχνά η έλλειψη επιθυμίας για σεξ είναι πολυπαραγοντική (προσωπικοί, κοινωνικοί, πολιτισμικοί λόγοι), θα πρέπει να προηγείται μια κλινική αξιολόγηση από εξειδικευμένο ιατρό, ώστε αν βρεθεί υποκείμενη βιολογική αιτία να αντιμετωπιστεί ανάλογα με την κατάλληλη παρέμβαση.
Comments